Στις 28/6/2024 δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. ο νέος Κανονισμός 2024/1781, που ορίζει τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα, τροποποιεί την Οδηγία 2020/1828 και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1542 και τέλος καταργεί την Οδηγία 2009/125.
 
Ο παρών Κανονισμός θεσπίζει πλαίσιο για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού, τις οποίες πρέπει να πληρούν τα προϊόντα προκειμένου να διατίθενται στην αγορά ή να τίθενται σε λειτουργία, με σκοπό τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των προϊόντων, ώστε τα βιώσιμα προϊόντα να γίνουν ο κανόνας και να μειωθεί το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους και τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας βιώσιμων προϊόντων στην εσωτερική αγορά.
 
Ο παρών Κανονισμός θεσπίζει επίσης το ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος, προβλέπει τον καθορισμό υποχρεωτικών απαιτήσεων για τις οικολογικές δημόσιες συμβάσεις και δημιουργεί πλαίσιο για την πρόληψη της καταστροφής μη πωληθέντων καταναλωτικών προϊόντων.
 
Ο παρών Κανονισμός εφαρμόζεται σε κάθε υλικό αγαθό που διατίθεται στην αγορά ή τίθεται σε λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων των συστατικών μερών και των ενδιάμεσων προϊόντων, αλλά εξαιρούνται σημαντικές κατηγορίες διακινούμενων αγαθών όπως τρόφιμά ζωοτροφές, φάρμακα κα.
 
Ο Κανονισμός εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει ένα σχέδιο εργασίας που να ορίζει προϊόντα που πρέπει να υπόκεινται στις απαιτήσεις του κατά προτεραιότητα. Για το πρώτο πρόγραμμα εργασίας που θα καταρτιστεί (2024-2027), τα ακόλουθα προϊόντα ορίζονται ως προτεραιότητα: σίδηρος, χάλυβας, αλουμίνιο, υφάσματα, ιδίως ενδύματα και υποδήματα, έπιπλα, συμπεριλαμβανομένων στρωμάτων, ελαστικών, απορρυπαντικών, χρωμάτων, λιπαντικών, χημικά προϊόντα, προϊόντα τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα.
 
Τα κριτήρια οικολογικού σχεδιασμού που αναφέρονται στο Άρθρο 5 περιλαμβάνουν την ανθεκτικότητα, τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, τη δυνατότητα αναβάθμισης, την παρουσία ουσιών που προκαλούν ανησυχία, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, τη δυνατότητα ανακατασκευής, την ανακυκλωσιμότητα, την προβλεπόμενη παραγωγή αποβλήτων κα.
 
Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 72 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού. Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στο άρθρο 21 είναι τα μέτρα αυτορρύθμισης, που οι οικονομικοί φορείς (εφόσον καλύπτουν το 80 % της αγοράς) μπορούν να υποβάλουν στην Επιτροπή. Τα μέτρα αυτορρύθμισης καθορίζουν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για προϊόντα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4 ή δεν περιέχονται στο πρόγραμμα εργασίας.
 
Το Άρθρο 65 αναλύει τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις και στο κεφάλαιο ΙΙΙ δίνονται οι βασικές αρχές του ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος (DPP), το οποίο θα απλοποιήσει τη ψηφιακή πρόσβαση σε πληροφορίες που σχετίζονται με συγκεκριμένα προϊόντα για τη βιωσιμότητα, την κυκλικότητα και τη νομική συμμόρφωση.
 
Ο νέος Κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.