Στις 6-7 Μαρτίου 2019,πραγματοποιήθηκε το ετήσιο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την κυκλική οικονομία,στο οποίο καταγράφηκε μαζική συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων.Μελετήσαμε διεξοδικά τα πρακτικά των μαγνητοσκοπημένων συζητήσεων και καταγράφουμε τα σημεία αναφοράς για τη Βιομηχανία της Συσκευασίας.

Στην εισαγωγική ομιλία ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Frans Timmerman),έθεσε το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η Ευρώπη τα επόμενη έτη:

• Βασική πολιτική για την Ε.Ε. είναι ο υιοθέτηση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας.Η Ευρώπη θα καινοτομήσει και αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς για την διεθνή κοινότητα (global circular leader).
• Μέχρι σήμερα μόνο το 12% των υλικών,που διακινούνται στην Ευρωπαϊκή αγορά,είναι εναρμονισμένα με το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας.Απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια και συνεργασία όλων των φορέων για την επίτευξη των στόχων.
• Οι εταιρίες και οι φορείς, που θα υιοθετήσουν πρώτοι τις πολιτικές της κυκλικής οικονομίας,θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα,έναντι αυτών που θα ακολουθήσουν σε μεταγενέστερο χρόνο ή καθυστερημένα (το κόστος προσαρμογής τους θα είναι ιδιαίτερα αυξημένο).
• Το ισοζύγιο των νέων θέσεων εργασίας σε σχέση με τις θέσεις που θα απολεσθούν είναι θετικό.Τα Πανεπιστήμια και οι φορείς εκπαίδευσης καλούνται να μεταφέρουν στους εργαζομένους τις νέες δεξιότητες, που απαιτεί η υιοθέτηση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας.
• Είναι πιθανή η εισαγωγή στην Ε.Ε. νέας δέσμης νομοθετικών ρυθμίσεων,ώστε τα υλικά που εναρμονίζονται με το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας να καταστούν περισσότερο ανταγωνιστικά.Είναι βέβαιη η θέσπιση οδηγιών για τη φορολόγηση (green taxation) των υλικών που υπηρετούν αποκλειστικά το γραμμικό μοντέλο παραγωγής.
• Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Βιομηχανίας (industry 4.0),διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για την επιτάχυνση της εφαρμογής του νέου μοντέλου της οικονομίας.

Στην παράλληλη συνεδρίαση της πρώτης ημέρας (towards circular industrial value creation network),εκπρόσωποι εταιριών και οργανισμών (Symbiosis, Axelera,Circularise,Novamont,SMEunited),τόνισαν την επιτακτική ανάγκη ενεργοποίησης και χρηματοδότησης των Ευρωπαϊκών ΜΜΕ (Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων),αλλά και την εκπαίδευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος,ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή προτεραιότητα χρηματοδότησης των έργων για την κυκλική οικονομία.

Στη Συνεδρίαση με τίτλο 'Investing into the circular economy',συμμετείχαν εκπρόσωποι χρηματοπιστωτικών Οργανισμών (European investment bank, PPGM),οι οποίο εξέφρασαν ορισμένους προβληματισμούς για το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας (maturing the market, lack of green solid projects, taxonomy).Στην ίδια Συνεδρίαση,ο εκπρόσωπος του Οργανισμού Eurometaux (Non Ferrous Metals in Europe), ανέφερε ότι παρά τους υψηλούς ρυθμούς ανακύκλωσης υλικών όπως το αλουμίνιο,η αληθινή πρόκληση της βιομηχανίας έγκειται στη μεταφορά των υλικών στις μονάδες ανακύκλωσης.

Στην ανοικτή Συνεδρίαση με θέμα 'What the industry doing to achieve a circular plastics economy?'ο Ευρωπαίος εκπρόσωπος Carlo Pettinelli (DGGrow),ανέλυσε τα στοιχεία της εκστρατείας: European Strategy for Plastics – voluntary pledges.Οι εταιρίες ανακύκλωσης πλαστικών υποσχέθηκαν να παρέχουν ετησίως στην Ευρωπαϊκή αγορά 10 εκατομμύρια τόνους ανακυκλωμένου πλαστικού,ενώ οι μεταγενέστεροι χρήστες υποσχέθηκαν να χρησιμοποιήσουν ετησίως 6,4 εκατομμύρια τόνους ανακυκλωμένου πλαστικού.Υπό ιδανικές συνθήκες για να εξαλειφθεί το έλλειμμα των 3,6 εκ τόνων δημιουργήθηκε η ομάδα Circular Plastics Alliance,η όποια θα εργαστεί στα ακόλουθα θέματα: τη συλλογή και το διαχωρισμό των πλαστικών αποβλήτων,τον σχεδιασμό ανακυκλούμενων προϊόντων,τον προσδιορισμό του ποσοστού ανακυκλωμένου πλαστικού στα τελικά προϊόντα,την έρευνα και ανάπτυξη,αλλά και τις επενδύσεις για την ανακύκλωση των πλαστικών και τέλος την καταγραφή και παρακολούθηση της αγοράς των ανακυκλωμένων πλαστικών.

Τα ζητούμενα στην Ευρωπαϊκή αγορά είναι η μεγαλύτερη και καλύτερη συλλογή και o άριστος διαχωρισμό των πλαστικών,η παραγωγή πλήρως ανακυκλώσιμων πλαστικών προϊόντων και η χρήση των ανακυκλωμένων υλικών σε νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας (direct food contact packaging).Πολύ αξιόλογες ήταν οι παρουσιάσεις εκπρόσωπων των εταιριών Borealis, Henkel, Coop-Italia, Electrolux AB, Mayansi στην ίδια συνεδρίαση.Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν επίσης και η ανοικτή συζήτηση που ακολούθησε όπου τονίστηκε ο σημαντικός ρόλος της χημικής ανακύκλωσης, με την οποία στο μέλλον δύναται να αξιοποιηθούν τα υλικά που είναι δύσκολο σήμερα να ανακυκλωθούν με τις μηχανικές μεθόδους (δόθηκε το παράδειγμα του συστήματος συλλογής στην Ιταλία, corepla, όπου αυτά τα υλικά συλλέγονται και τροφοδοτούν τα εργοστάσια ελεγχόμενης καύσης για την παραγωγή ενέργειας). Δόθηκε στην ανοικτή συζήτηση έμφαση στο πλέον επιτυχημένο υπόδειγμα διαχείρισης πλαστικών υλικών στη κυκλική οικονομία τις πλαστικές φιάλες ΡΕΤ, ενός εξαιρετικού υλικού με τη μέγιστη δυνατότητα μηχανικής ανακύκλωσης.

Στην ενότητα που αφορούσε την παγκόσμια ηγεσία στη κυκλική οικονομία,προβλήθηκε η απαίτηση για προτυποποίηση των απαιτήσεων και δόθηκε έμφαση στους ορισμούς της χημικής / μοριακής ανακύκλωσης, της διαφάνειας μεταφοράς δεδομένων επί της εφοδιαστικής αλυσίδας, της αξιολόγησης κινδύνων και φυσικά της εκο-καινοτομίας. Στα συμπεράσματα της ενότητας συμπεριλήφθηκε η πρόταση για την εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας αρχικά σε τοπικό επίπεδό.Στη συνέχεια η εμπειρία και τα εργαλεία που αναπτύσσονται πρέπει να προσαρμοστούν και σε άλλες τοπικές κοινότητες της Ε.Ε.Στην ίδια Συνεδρίαση,ο εκπρόσωπος της εταιρίας Lyondellbasell (Jim Seward, Vice president sustainability),ανέφερε ότι ο στόχος της αξιοποίησης των 10 εκατομμυρίων τόνων ανακυκλωμένων πλαστικών στη Ευρώπη είναι μη επιτεύξιμος με τα σημερινά δεδομένα, διότι αφενός δεν υπάρχει σταθερή και υψηλής ποιότητας ανακυκλωμένη ύλη (feed stock) και αφετέρου στην αγορά υπάρχει υψηλή διαθεσιμότητα χαμηλού κόστους παρθένου υλικού (virgin raw material).

Στην τελευταία κοινή Συνεδρίαση της πρώτης ημέρας οι εκπρόσωποι της Ε.Ε. (Mauro Petriccione / Director general for Climate action –European commission,Daniel Crespo / Director general for the environment),ανέφεραν την πρόθεση χρηματοδότησης της έρευνας για την κυκλική οικονομία στο Πρόγραμμα Horizon 2020,αλλά και στο νέο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί τα επόμενη έτη.

Τα πρακτικά του Συνεδρίου είναι διαθέσιμα στα ακόλουθα link:

https://circulareconomy.europa.eu/platform/en/2019-circular-economy-stakeholder-conference-success-stories-and-new-challenges

https://www.eesc.europa.eu/en/agenda/our-events/events/2019-circular-economy-stakeholder-conference-success-stories-and-new-challenges/webstream

https://webcast.ec.europa.eu/circular-economy-stakeholder-conference