Ποιοι αποφασίζουν, σε μια εταιρία, για τη μορφή και τον τρόπο συσκευασίας ενός νέου προϊόντος; Ποιοι παράγοντες επιδρούν σ' αυτή την απόφαση; Σ' αυτές τις ερωτήσεις επιδιώκουν να δώσουν απαντήσεις δυο έρευνες της βελγικής ITC Research.
Οι έρευνες αυτές πραγματοποιούνται σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, και επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο για να διαπιστωθούν οι τάσεις. Οι έρευνες βασίζονται στις απαντήσεις 650 ανωτάτων στελεχών, μελών εταιριών παραγωγής καταναλωτικών προϊόντων, εταιριών λιανεμπορίου, νομοθετικών σωμάτων, και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Αξίζει τον κόπο να δούμε και να σχολιάσουμε αυτές τις απαντήσεις.
Ποιοι συμμετέχουν στην απόφαση για τη συσκευασία ενός προϊόντος;
Η απάντηση εξαρτάται από την κατηγορία και το μέγεθος της επιχείρησης. Στην κατηγορία των μεγάλων πολυεθνικών παραγωγών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, η ευθύνη για τη απόφαση διαχέεται μεταξύ πολλών στελεχών, πολλών κατηγοριών (αναφέρθηκαν 19 κατηγορίες). Συνήθως είναι τρία στελέχη που μπορεί να προέρχονται από τα εξής τμήματα (κατά σειρά συχνότητας): Συσκευασίας, μάρκετινγκ, προμηθειών, παραγωγής, έρευνας & ανάπτυξης.
Η ετήσια επανάληψη της έρευνας επιτρέπει τη διάγνωση των μεταβολών των τάσεων από έτος σε έτος. Έτσι, διαπιστώνουμε από τη φετινή έρευνα την αύξηση της συχνότητας συμμετοχής των γενικών διευθυντών. Είναι κάτι που δείχνει τη σημασία στη συσκευασία που δίνουν σήμερα οι διοικήσεις των μεγάλων εταιριών. Ένα άλλο σημαντικό εύρυμα είναι η σημαντική συμμετοχή πλέον στις αποφάσεις, δύο εξωγενών παραγόντων: Των καταναλωτών και του λιανεμπορίου.
Στις μικρότερες επιχειρήσεις παραγωγής η διαδικασία της επιλογής της συσκευασίας είναι πιο απλή. Οι αποφάσεις παίρνονται από το γενικό διευθυντή και τον διευθυντή μάρκετινγκ, με τη βοήθεια του διευθυντή προμηθειών. Και εδώ βέβαια λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι επιλογές των καταναλωτών και του λιανεμπορίου.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου έχουν μπει δυναμικά στη συσκευασία προϊόντων με το δικό τους όνομα (own brands). Εδώ βλέπουμε ότι οι αποφάσεις για τη συσκευασία παίρνονται από ένα-δυο στελέχη: Συνήθως των τμημάτων αγορών και συσκευασίας. Μια εξήγηση σ' αυτό είναι ότι έχουν ήδη συσσωρευμένη γνώση από τη συνεχή επαφή με τα προϊόντα των παραγωγών-προμηθευτών τους και την ανταπόκριση σ' αυτά των καταναλωτών-πελατών τους. Έτσι είναι επαρκής η κατάλληλη αντιγραφή.
Ποιοι παράγοντες επιδρούν στις αποφάσεις για τη συσκευασία;
Ας δούμε τώρα με τι κριτήρια αποφασίζουν αυτοί που αποφασίζουν. Το 70% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι στην απόφασή τους παίζει σημαντικό ρόλο η συμβολή της συσκευασίας στη βιώσιμη ανάπτυξη. Όταν όμως ρωτήθηκαν για το τι οδηγεί τη συσκευασία προς αυτή την κατεύθυνση διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι έχουν μια νεφελώδη έως ανύπαρκτη εικόνα για το τι είναι "βιώσιμη συσκευασία". Οι περισσότεροι απάντησαν ότι πρέπει να είναι "φιλική στο περιβάλλον(;)", ακολουθούν αυτοί που θέλουν τη συσκευασία "ανακυκλώσιμη", να έχει "μικρότερο όγκο" , να είναι ελαφρότερη, ή να παράγεται από "ανακυκλωμένα υλικά". Ομολόγησαν πάντως ότι τους λείπουν τα αντικειμενικά κριτήρια που καθορίζουν τη "βιώσιμη συσκευασία".
Στην ερώτηση για το τι είναι "βιώσιμη ανάπτυξη" η εικόνα είναι εξ ίσου συγκεχυμένη. Οι απαντήσεις με τη σειρά συχνότητας είναι: Αντιστοιχία τιμής και αξίας (value for money), η φιλικότητα στο περιβάλλον, η μείωση του κόστους μεταφοράς, η μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου, η μείωση των στερεών απορριμμάτων, το χαμηλό αποτύπωμα CO2, και η κοινωνική υπευθυνότητα.
Το Packaging Workshop του ΣΥ.ΒΙ.Π.Υ.Σ.
Στο ΣΥΒΙΠΥΣ έχουμε από καιρό διαπιστώσει την επικρατούσα σύγχυση που επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της έρευνας. Και αυτός είναι ο λόγος που μας οδήγησε στην οργάνωση του Workshop της 6 και 7 Νοεμβρίου και αυτών που θα ακολουθήσουν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της περιοχής μας. Είναι μια προσπάθεια για να δοθούν κάποιες όσο το δυνατό αντικειμενικές και μετρήσιμες απαντήσεις. Όσοι πάντως ενδιαφέρονται για περισσότερα στοιχεία της έρευνας που ανέφερα μπορούν να πάνε στη διεύθυνση www.thepackagingcommunity.org
