Η συμβολή του κλάδου της συσκευασίας στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων

Η πρόσφατη «Χαρτογράφηση του Κλάδου της Συσκευασίας για το 2010, ΣΥΒΙΠΥΣ, Νοέμβριος 2011» καταγράφει μεταξύ άλλων, τις εξαγωγικές επιδόσεις των βιομηχανιών του κλάδου. Η προσεκτική όμως ανάγνωση των στοιχείων της μελέτης αναδεικνύει και τις προϋποθέσεις που οδηγούν όχι μόνο στις άμεσες εξαγωγές υλικών συσκευασίας, αλλά και στην αποτελεσματική στήριξη των εξαγωγικών βιομηχανιών με τα κατάλληλα υλικά συσκευασίας.

Η συσκευασία αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό των τροφίμων, ποτών, καλλυντικών, φαρμακευτικών, αγροτικών και χημικών προϊόντων. Επομένως η ποιότητά και η λειτουργικότητά της επηρεάζει άμεσα την ποιότητα, το κόστος, και τις πιθανότητες επιτυχίας των τελικών προϊόντων. Αυτά βέβαια είναι γνωστά πράγματα. Αυτό που έχει σημασία είναι να δούμε πως ανταποκρίνονται οι ελληνικές βιομηχανίες παραγωγής υλικών συσκευασίας σ' αυτή την πρόκληση.

Οι άμεσες εξαγωγές υλικών συσκευασίας.

Η «Χαρτογράφηση» αναδεικνύει τρεις κατηγορίες εξαγώγιμων προϊόντων:

Α. Υλικά με χαμηλό κόστος μεταφοράς ανά μονάδα όγκου, που δεν επηρεάζει σημαντικά το κόστος στον τελικό προορισμό. Παραδείγματα τέτοιων υλικών συσκευασίας είναι τα φιλμ, (πλαστικά, μεταλλικά ή σύνθετα) σε ρόλους και τα άλλα εύκαμπτα υλικά σε συμπαγή μορφή, το συμπαγές χαρτόνι σε φύλλα ή ρόλους, και τα προπλάσματα (μεταλλικά ή πλαστικά ενδιάμεσα υλικά για την παραγωγή τελικών υλικών συσκευασίας) .

Β. Υλικά που περιέχουν στοιχεία καινοτομίας ή άλλα χαρακτηριστικά που τους προσδίδουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Τέτοια προστιθέμενη αξία που να μπορεί να απορροφήσει το κόστος μεταφοράς στον τελικό προορισμό.

Γ. Υλικά που απευθύνονται σε μια στοχευμένη αγορά ή ένα στοχευμένο πελάτη ("niche market").

Πρέπει όμως αμέσως να τονιστεί ότι δεν είναι αρκετό μια βιομηχανία να παράγει υλικά της Α, Β, ή Γ κατηγορίας για να μπορεί αυτομάτως να είναι και εξαγωγική.

Το προφίλ της εξαγωγικής επιχείρησης.

Το μέγεθος: Το σύνολο των εξαγωγών υλικών συσκευασίας (2010) ήταν 460 εκατ.€. Το 98% των εξαγωγών πραγματοποιήθηκε από 25 βιομηχανίες του κλάδου (από το σύνολο των 212 καταγεγραμμένων βιομηχανιών). Και οι 25 αυτές βιομηχανίες είναι μεταξύ των 40 πρώτων (σε κύκλο εργασιών) εταιριών του κλάδου. Αυτό σημαίνει ότι το μέγεθος είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της εξαγωγικής επιχείρησης. Αλλά φυσικά όχι το μόνο.

Η στελέχωση και οργάνωση: Κάθε μια από αυτές τις επιχειρήσεις έχει στελέχη που έχουν την παιδεία και την εμπειρία που τους επιτρέπει να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν διεθνείς πωλήσεις. Για να λειτουργήσουν όμως αυτά τα στελέχη στηρίζονται σε ένα οργανωτικό σχήμα αντίστοιχης ποιότητας που καλύπτει όλες τις λειτουργίες της επιχείρησης.

Πιστοποιήσεις: Οι εταιρίες δεν έχουν μόνο διαδικασίες και οργανογράμματα διαχείρισης ποιότητας, ασφάλειας, περιβαλλοντικής διαχείρισης, οδηγούς ορθής πρακτικής κλπ, αλλά είναι και πιστοποιημένες για τη λειτουργία τους με βάση τα αντίστοιχα διεθνή πρότυπα. Οι πιστοποιήσεις είναι πλέον απαραίτητες για να λειτουργήσει μια επιχείρηση σε διεθνές περιβάλλον. Είναι βέβαια ταυτόχρονα και ένας σημαντικός συντελεστής κόστους.

Δικτύωση: Αυτό που χαρακτηρίζει τις εξαγωγικές επιχειρήσεις είναι η δικτύωση και οι συνεργασίες με αντίστοιχες και παραπληρωματικές επιχειρήσεις του εξωτερικού. Σημαντική γέφυρα για την ανάπτυξη εξαγωγών από την Ελλάδα είναι και η ύπαρξη θυγατρικών παραγωγικών μονάδων σε χώρες του εξωτερικού. Στις περιπτώσεις αυτές, παράλληλα με την προώθηση της τοπικής παραγωγής, προωθούνται και τα προϊόντα που παράγονται από τη μητρική εταιρία στην Ελλάδα.

Οι έμμεσες εξαγωγές υλικών συσκευασίας.

Εξ ίσου σημαντικές όμως είναι οι έμμεσες εξαγωγές υλικών συσκευασίας, ως συστατικών ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Για τα υλικά συσκευασίας των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων ισχύουν (ή πρέπει να ισχύουν) οι ίδιες απαιτήσεις που ισχύουν για τα υλικά συσκευασίας που απευθύνονται στις διεθνείς αγορές.

Υπάρχουν σημαντικές βιομηχανίες παραγωγής υλικών συσκευασίας με κύριους πελάτες τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις επεξεργασμένων τροφίμων, ποτών, φαρμάκων, καλλυντικών, αγροτικών προϊόντων κλπ. Τα υλικά αυτά προορίζονται τόσο για την ατομική συσκευασία όσο και για την ομαδική συσκευασία και τη συσκευασία μεταφοράς.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα ομάδων μεγάλων βιομηχανιών που παράγουν σχεδόν αποκλειστικά για τις ανάγκες ελληνικής βιομηχανίας είναι οι παραγωγοί λευκοσιδηρών δοχείων (για την κονσερβοποιία), γυάλινων φιαλών (για υγρά τρόφιμα και ποτά), και χαρτοκιβωτίων ( για την ομαδική συσκευασία), οι οποίες εξάγουν μόνο το 1-2% της συνολικής παραγωγής τους.

Υπάρχει το ερώτημα, γιατί οι βιομηχανίες αυτών των κατηγοριών δεν εξάγουν παρότι έχουν όλα τα χαρακτηριστικά εξαγωγικών βιομηχανιών (οργάνωση, αξιοπιστία, ανταγωνιστικές τιμές, πιστοποιήσεις κλπ). Η απάντηση στο ερώτημα είναι ότι τα προϊόντα τους είναι ογκώδη και δεν μπορούν να απορροφήσουν το μεταφορικό κόστος προς αγορές όπου υπάρχει έντονος τοπικός ανταγωνισμός.

Μια προσέγγιση στο πρόβλημα είναι η δημιουργία θυγατρικών βιομηχανιών στις τοπικές αγορές , αξιοποιώντας την τεχνογνωσία (επιχειρηματική και τεχνολογική) και τη στελέχωση της μητρικής εταιρίας. Μια δεύτερη, προσέγγιση είναι η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και καινοτόμων τεχνολογικών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

Στη «Χαρτογράφηση» περιλαμβάνονται εταιρίες που έχουν τα πιο πάνω χαρακτηριστικά. Ελπίζω, στην επόμενη έκδοση το 2012, να έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε και άλλα παραδείγματα. Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η αμφίδρομη πληροφόρηση επιχειρήσεων-ΣΥ.ΒΙ.Π.Υ.Σ.

Όλα τα Νέα / Άρθρα