Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεση που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιουνίου 2023 καταγράφει τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην εκπληρώσουν τους στόχους προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση για τα δημοτικά και όλα τα απορρίμματα συσκευασίας για το 2025 και τον στόχο υγειονομικής ταφής του 2035. Εννέα κράτη μέλη βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του 2025: Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Σλοβενία.
Ωστόσο, 18 κράτη μέλη κινδυνεύουν να χάσουν έναν ή και τους δύο από τους στόχους του 2025. Η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Λετονία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Σουηδία κινδυνεύουν να χάσουν τον στόχο των αστικών απορριμμάτων. Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία, κινδυνεύουν να χάσουν τόσο τους στόχους για τα δημοτικά όσο και τα συνολικά απορρίμματα συσκευασίας για το 2025.
Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για τη χώρα μας περιλαμβάνει και τiς ακόλουθες συστάσεις:
- Περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων, ειδικότερα μέσω της αύξησης της ικανότητας επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων και της υποστήριξης της οικιακής λιπασματοποίησης και δημιουργία συστήματος διαχείρισης ποιότητας για προϊόντα λιπασματοποίησης/ ζύμωσης που προέρχονται από βιολογικά απόβλητα.
- Επέκταση της χωριστής συλλογής αποβλήτων σε όλα τα τμήματα του πληθυσμού, ειδικά στην περίπτωση των βιολογικών αποβλήτων και βελτίωση της ευαισθητοποίησης των πολιτών ως προς τον διαχωρισμό των αποβλήτων και την πρόληψη της δημιουργίας τους.
- Υλοποίηση οικονομικών μέτρων, όπως η καθιέρωση συστημάτων πληρωμής κατά την απόρριψη και η αύξηση του φόρου υγειονομικής ταφής για την παροχή κινήτρων με στόχο τη χωριστή συλλογή στην πηγή και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που αποτίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής.
- Υποστήριξη της προετοιμασίας για την επαναχρησιμοποίηση αστικών αποβλήτων και για την καθιέρωση συστημάτων επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών
- Βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης δεδομένων, ώστε να περιλαμβάνουν επαληθεύσιμα σύνολα δεδομένων που χαρακτηρίζονται από συνοχή, ειδικά για τα απορρίμματα συσκευασιών
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να υποστηρίζει τα κράτη μέλη για την εφαρμογή της Νομοθεσίας της Ε.Ε. για τα απόβλητα, μέσω της υποστήριξης των κονδυλίων της Ε.Ε., της τεχνικής βοήθειας (για παράδειγμα μέσω της Επισκόπησης της Περιβαλλοντικής Εφαρμογής, της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και της προώθησης της μάθησης από ομότιμους). Ωστόσο, οι εθνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την εντατικοποίηση των προσπαθειών πολιτικής και την επιτάχυνση της δράσης επί τόπου.
Καταγράφεται μια υστέρηση της χώρας μας στους στόχους που τέθηκαν πριν λίγα έτη χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι νέοι πιο φιλόδοξοι στόχοι που περιλαμβάνονται στην πρόταση κανονισμού για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα των συσκευασιών που κατατέθηκε στις 31/11/2023. (PPWR – packaging and packaging waste regulation). Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι όταν αποτυγχάνει η επίτευξη των ουσιωδών δεσμεύσεων προς τη μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία, ανοίγει το παράθυρο του Άρθρου 4 με την επιπρόσθετη εισαγωγή εθνικών απαιτήσεων που θα περιορίσουν ακόμα περισσότερο τη διάθεση υλικών συσκευασίας στην εγχώρια αγορά.